کد مطلب:50559 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:142

روش ابتلا و امتحان











«ابتلا» و «امتحان» هر دو به معنای امتحان و آزمایش است، بدین ترتیب كه كاری را به كسی پیشنهاد می كنند یا او را در حادثه و واقعه ای قرار می دهند تا بدین وسیله خود را نشان دهد و صفات باطنی او را مانند اطاعت، شجاعت، سخاوت، عفت، علم و وفا، یا نقطه ی مقابل اینها و میزانشان را دریابند و بدیهی است كه امتحان و آزمایش همواره به وسیله ی عمل باشد، زیرا ابتلا جز با عمل معنا نمی یابد و در صحنه ی عمل است كه صفات باطنی انسان ظاهر می شود،[1] و در پی ابتلا و امتحان است كه استعدادهای انسان شكوفا می شود و گوهر حقیقت آدمی آشكار می گردد و وجود انسان خالص می شود و به سوی كامل شدن پیش می رود و نیز شایستگیها و مراتب افراد مشخص می گردد و هر كس در جایگاهی كه شایسته آن است قرار می گیرد. امیرمومنان علی (ع) در نامه ای به معاویه در این باره فرموده است:

«فان الله سبحانه قد جعل الدنیا لما بعدها و ابتلی فیها اهلها لیعلم ایهم احسن عملا. و لسنا للدنیا خلقنا و لا بالسعی فیها امرنا و انما وضعنا فیها لنبتلی بها و قد ابتلانی الله بك و ابتلاك بی فجعل احدنا حجه علی الاخر.»[2] .

همانا خدای سبحان دنیا را برای آخرت قرار داده و مردم دنیا را در آن به

[صفحه 412]

آزمایش نهاده تا معلوم دارد كدامیك نیكوكارتر است. ما را برای دنیا نیافریده اند و نه ما را به كوشش در آن فرموده اند. ما را به دنیا آوردند تا در آن آزموده شویم و همانا خدا مرا به تو آزمود و تو را به من آزمایش نمود و یكی از ما را حجت دیگری مقرر فرمود.

این عالم، عالم تربیت است و برای روشن شدن آمادگی و صلاحیت انسانها در رفتن به سوی مقصد كمال و شكوفا كردن استعدادهای آنان در جهت مطلوب، لازم است ایشان در ابتلا و امتحان قرار گیرند تا در این رویارویی خود را بیابند و استعدادهایشان را ظهور دهند و هر چیز را كه شایسته آنند كسب نمایند.


صفحه 412.








  1. تفسیر المیزان، ج 1، ص 268.
  2. نهج البلاغه، نامه ی 55.